ŞİİRLERDEN

HİÇ OLMAZSA

usta ve yenik olmaktansa

acemi bırak tanrım

yüzüm olsun

 hiç olmazsa

DİL 

çölde uyumak diyeyim sen dilde uyanmak de

anla ki niçin bütün yenilmişler dile sarılır

sende kalmıştır sana gelen kimseler ve sözler

hangisine tutunsan düşeceğin yer tenhadır

OTEL 

kendimi çıkaramadığım o fotoğraftan dönüyordum

ayrıldı dediler  otelden

kenara düşürdüler yüzlerini

kalmış öylece baktım ortalığımda

elinde

gözlerinde

çantasında

kimliğinde

ne varsa

KANUN BÖYLE

kölecil  gözdendir uğraşma

sırtına saplanmış  o bakışla

kendine yürüyebilirsin ancak

bakış  ile düş/üş arasında

MUHALİF  VE MUKTEDİR 

hayır mesut bir  isyanım olmadı benim

doğrusu senin de korkusuz bir iktidarın olmadı

vaatlerini görmemek için döndüm sırtımı

döndüm çünkü demedim mi diyecektin

bir iyiliği bin minnete kilitleyen iktidarın

mütevazı hayat müfredatın örtük bencilliğin

DÜŞ/ZAMAN 

düşünden geçerken gözlerine düştüm

kıyısında  böylece okunmuş suların

uzattım elimi siyah yosunlar alev

içinde yazılar resimler işaretler

senin içindeyim demek ki zaman

dışarıda kalmaktır çağırdığına göre 

EVİMİZEGİDELİM
Seni içine alan bütün sözlükler yakılıyor
yüzü dağlanıyor sana benzeyen herkesin
topla bakışlarını evimize gidelim

AYARTI / YAZI
sen sevgili isteyen yarasını kanatan çocuk
vehimleri onarmak yazının rüyasıdır
dilsiz söylemeyi bilebilseydim
derdim ki şiir ateşe mühür vurmaktır


KUTADGUBİLİG
bakış hafızasıdır gözün
hay der iptal eder şimdinin atlasını
konar geçitlerine dilin
dil dediğin de tenhanın sofrasıdır

DARBE
rablerin buyruğuna kanımdan katmak için
isterim bana da olsun ufak tefek darbeler
gönlümün yarasına merhem olsun n’olacak


OĞUL VEREN BELA
tedbir diye yazıya atlayıp geldim ama
ne esnaf ettin dil şehrine beni ne de müşteri
diyelim ki kapılara tedbirsiz geldim
boynuma astığın kelimeleri taşa çalsana


YAŞASIN ÖLÜM
kaç sabahın eşiğine döküldüm gözleriniz kör olsun için
yüreğim soğusun için üşümüş dualar ısınsın için
evime girdiniz kardeşlerimle kol kola öldüm kaç kere bunun için

YURTSUZ
yutkunup mülkün tafrasını
beni çıkarınca babam
şaşkınlıktan öldü

DEVLET SALGINI
artık düş toplayan oğlan
göz görmemiş fırıldak/baş
bu nasıl damar böyle
kana bulanmış iplik
gövde cangılında ağa
dilde yayan yapıldak


BURUŞUK İNTİHAR
kötürüm uykuların teneşirine
buruşuk intiharlar düşer

UÇTU
birden vurdun tenhasına adamın
ten acıdır dedin gövdesinden kuş uçtu

İLTİCA
kalmadı kalbimin söküğünü dikecek kimse
içimdeki ankayı uçarken vurdular
tanıdılar beni gözlerimin kerbalasından
toprağına konuk geldim kabul et beni


SENİ UYGARLIK
ey yalan
evlerin cumbasında dikilen korku
seni içevlerimizde hapsedeceği


KANAYAN KUYTULARDA ARA
kendimden fazla yaşlı oğlum kadar tazeyim
seninle kendimdeyim kendimle hiçbir yerde

beni ararsan eğer kanayan kuytularda ara
benden bir göz kalmıştır baktığın her seherde


BÜTÜN KIYICILAR SOKAKTA
hayata yanlış kıyıdan çıktım ahmet abi
aldanışımı kutsayan elçiler karşıladı beni
yüzünün yarısı gülen akrabalarım

EVİMİZEGİDELİM
Seni içine alan bütün sözlükler yakılıyor
yüzü dağlanıyor sana benzeyen herkesin
topla bakışlarını evimize gidelim


toplu pusu

hatıra pusudadır
kan tutar gibi hatta
tutar insanı

gam pusudadır
hain bir dost gibi hatta
yıkar insanı

ara sorgu kapısı

kol kola düşüyor rüya kuşları
kol kola yalnız
demek ki darası düştü hayatın
yüzünün hesabını vermenin
zamanı geldi demek



ravi ve şair hattat ve hünkâr
(osmanın birinci hikayesi)
bir
zaman bir mucizedir yazı iki mecaz üç
içindeki ceylanları suya indir de dinle
kalbinin sarkacı suya doğruysa, iyi
gövdesinde yorulan bilmez nedir hikaye

OZGEÇMİŞ

Mehmet NARLI
(Prof.dr)

1963’te Kahramanmaraş’ta doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini bu şehirde gördü. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. Bir süre edebiyat öğretmeni, araştırma görevlisi ve okutman olarak çalıştı.1996’da Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nde, 1950 Sonrası Türk Şiirinde Bahattin Karakoç adlı teziyle yüksek lisansını, 2000’de Hacettepe Üniversitesi’nde Orhan Kemal’in Romanları Üzerine Bir İnceleme adlı teziyle doktorasını tamamladı. Halen Balıkesir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi’nde öğretim üyesidir. İncelme/eleştiri/çözümleme alanlarında kitapları vardır. Bazı akademik ve kültürel dergilerde özellikle roman - şiir eleştirileri/incelemeleri ve şiir ve denemeler yayımlıyor.

YAYIN LİSTESİ

 

İNCELEME/ELEŞTİRİ KİTAPLARI

EDEBİYAT VE DEİLİK- Akçağ yayınları 2013

ŞİİR VE MEKAN- Cumhuriyet Dönemi (1920-1950) Türk Şiirinde Şiir Mekan İlişkisi-, Hece Yayınları, Ankara, 2007, 496 s

ROMAN NE ANLATIR- Cumhuriyet Dönemi 81920-2000)Türk Romanı Üzerine Tematik Bir Tasnif ve Değerlendirme-Akçağ Yayınları, Ankara 2007, 304 s

CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ (1923-2000), 2006, Balıkesir, 254 s

ORHAN KEMAL'İN ROMANLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME Kültür Bakanlığı

Yayınları, 2002 Ankara, 626 s

ŞİİR ÇÖZÜMLEMELERİ (N.Çetin ve R. Gülendam’la birlikte), Kriter yayınları, İstanbul

2010
ÇAĞDAŞ TÜR ROMANI (Ortak Kitap) Anadolu Üni. Yayınları 2011

ŞİİR KİTAPLARI

DİL KAPISI, Öncü Kitap Yayınları 2010 Ankara 100 s

RUHUMUN EVVEL YAZILARI, MEB Yayınları 1999 Ankara, 56 s

ÇİÇEKLER SATILMASIN (Şiir kitabı) Dolunay Yayınları, 1988 Kahramanmaraş, 68 s

KİTAPLARDA BÖLÜMLER

KİTAPLARDA BÖLÜMLER

 “Biyografi ve Roman:Kemal Tahir’in Hapishane Romanları, Hapishane Argososu” Kemal Tahir (ed. F. Andı, E.Eğribel) Kültür Bakanlığı Yayınları Ankara 2010. s.83-105

 “Romanda Sosyal gerçekçiliğin Köylüleri/İşçileri” Bilge Ercilasun Armağanı” (edi. S.Dilek Yalçın Çelik), Pegem Akademi Yay., 2010 Ankra, ss.255 265

Mehmet Narlı, “Yahya Kemal’in Mekanları” Yahya Kemal Beyatlı –Ölümün 50. Yılı- (Editör Kazım Yetiş), Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, İstanbul 2008, ss.296-317

Mehmet Narlı, “ Mehmet Akif’te Sosyal Tespit ve Teklifler” Bir Şimdiki Zaman Şairi Mehmet Akif Ersoy (Editö: Duran Boz), Yıldırım Beyazıt Anadolu Lisesi yayınları, Kahramanmaraş 2008, ss. 47-54

Mehmet Narlı, “Kolektif Ruhtan Deruni Ahenge Yahya Kemal Şiirinin Estetik Kültürel Tabanı”, Yahya kemal Kitabı (Editör: Duran Boz), Kahramanmaraş Milli Eğitim Müdürlüğü Mehmet Gümüşer Anadolu Lisesi Yayınları, 2008 Ankara, ss.55-71

Mehmet Narlı, “Hapishane Şiirleri” Hapishane Kitabı (editör: Emine Gürsoy Naskali, Hilal O.Altun), Kitabevi yayınları İstanbul 2005, ss. 453-473

Mehmet Narlı “1997’de Şiir”, Türkiye Kültür Sanat Yıllığı, Türkiye Yazarlar Birliği Yayını, Ankara 1999, ss.203-249

Mehmet Narlı,“1998’de Şiir”, Türkiye Kültür Sanat Yıllığı, Türkiye Yazarlar Birliği Yayını, Ankara 1999, ss.174-202

Mehmet Narlı,“1996’da Şiir”, Türkiye Kültür Sanat Yıllığı, Türkiye Yazarlar Birliği Yayını, Ankara 1997, ss.131-169

ULUSLAR ARASI/ ULUSAL  HAKEMLİ DERGİLERDE YAYIMLANAN MAKALELER

“Anlatım Tutumu ve Teknikleri ile Öykü Kişilerinin İlişkisi” Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, S.3, Ocak Haziran 2010, ss.7-16

“Postmodern Roman ve Modern Gerçekliğin Yitimi”, Türkbilig, S.18, Güz 2009, ss.122-132

“Garip Poetikasının Eleştirisi” Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, S.2, Temmuz Aralık 2009, ss.129-147

“Nazım’ın Romancıları ve Şairleri”, Türk Dili, C.XCVII, S.694, Ekim 2009, ss.511-519

 “Yeni Türk Şiirinde Mevlana” Türk Kültürü Araştırmaları Dergisi, Yıl 47 Yeni seri C.II, S.1 Bahar 2009, ss.106-115

“Üç İstanbul: Yahya Kemal- Orha Veli ve İlhan berk’in Şiirlerinde İstanbul”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi C.11, S. 20, Aralık 2008, ss.157-171

“Otobiyografi ve Roman/ Otobiyografik Roman” Turkish Studies Türkoloji Araştırmaları International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic The Serıal Of Specıal Volumes, V o l u me 4 / 1 - I Wi n t e r 2 0 0 9, ss.901-909

“Tanzimat Romanında Beden ve Kişilik Özellikleri Üzerine Bir Çözümleme”, Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, S. 1, Ocak Haziran 2009, ss.165-177

“Romanda Darbeler ve Demokrasi”, Muhafazakar Düşünce Edebiyat Özel Sayısı, S.13-14, Yaz güz 2007, ss.157-172

Ü“The Love Stories Between Slave/ Servan” (Cariye Sevdaları), Annals Of Faculty Arts Ain

Shams University, Volum 33, Jul-Sep. 2005, 343-358 Cairo

“Ömer Seyfettin’den Cemal Şakar’a Öykü ve İroni”, İlmi Araştırmalar, S.24, Güz 2007, ss.103-115

“Kâbus: Dil ve Atgı Kaybı”, Balıkesir Üni. Sosyal Bilimler Dergisi(Journal of Social Sciences), C.10, S.17, Haziran 2007, ss.110-119

“Asaf Halet Çelebi’nin Poetikası”, İlmi Araştırmalar, 22, 165-186 Güz (2006)

“Alemdar Yalçın, Sıyasal ve Sosyal Açıdan Cumhuriyet Dönemi Çağdaş Türk Romanı”, Türk Dili, S.638, 178-186 Şubat (2005)

“Orhan Kemal’ın İstanbul Romanları (Popüler Romanın Suları)nda Tema”, I.Ü.Edebiyat Fak. Türk Dılı ve Edebıyatı Dergısı, C.XXXI 2004, ss,205-215 Istanbul

“Roman İncelemesi Üzerine Notlar”, Türk Dili, 634, 463-470 Ekim (2004)

“Sabahattın Ali’nin Caglayan Dergisindeki İlk Şiirleri”, Türklük Bilimi Araştırmaları, 15, 127-137 bahar (2004)

“Yeni Bir Tiran Ya da Çağdaş Üfürükçü: Televizyon” E-Sosder, S.4, 2003, ss.18-25

“İlk Köy Romanı Türkmen Kızı’nda Anlatıcı ve Bakış Açısı”, Türk Dili, 622, 518-528 Ekim (2003)

“Gorki’nin ve Orhan Kemal’in Küçük Adamları”, İlmi Araştırmalar, 16, 67-76 Güz (2003)

“Araba Sevdaları”, Türkbilig, 4, 19-28 Ekim (2002)

“O. Kemal Romanında Mizahı Oluşturan Unsurlar”, Türk Dili, C.84, S.607, Temmuz 2002, ss.33-311

“Dış Göç Olgusunun Türk Romanına Yansıması- II”, Türk Yurdu, 173, 42-47 Ocak (2002)

“Romanda Zaman ve Mekan Kavramı, Balıkesir Üni. Sosyal Bilimler Dergisi (Journal of Social Sciences) C.5. S7 Mayıs 2002, ss.91-106

“Dış Göç Olgusunun Türk Romanına Yansıması –I-, Türk Yurdu, 172, 30-36 Aralık(2001)

“Hisarcılar”, Türk Dili, 598, 462-467 Ekim (2001)“Televizyon ve Edebiyat”, Türk Dili, 592, 461-469 Nisan (2001)

ULUSLAR ARASI/ ULUSAL BİLİMSEL TOPLANTILARDA SUNULAN VE BİLDİRİ KİTAPLARINDA BASILAN BİLDİRİLER

“Türk Öyküsünde İroni” Kahramanmaraş Öykü Günleri (Ed.D.Boz, E.Aydoğan), Kahramanlaraş Belediyesi Yayınları 2010, ss.83-99

 “Postodern Roman ve Gerçekliğin Yitimi”, 1980 Sonrası Türk Romanı Sempozyumu Bildirileri Erciyes Üniversitesi Yayınları, 2009 Kayseri, ss. 251-261

 “Kolektif Ruhtan Deruni Ahenge Yahya Kemal Şiirinin Estetik ve Kültürel Tabanı”, Bir Medeniyeti Yorumlamak Ölümünün 50. Yılında Yahya Kemal Beyatlı Sempozyumu 3-7 Kasım 2008, İstanbul Fetih Cemiyeti yayınları, İstanbul 2008, ss. 368-378

“Şehir ve Öykü”, 1. Dünden Bugüne Ömer Seyfettin Sempozyumu 9-11 Mart, Gönen Belediyesi Kültür yayınları, İstanbul 2007, ss.101-108

“Bir Kadın Entelektüel Olursa”, Kadın Çalışmalarında Disiplinler Arası Buluşma Sempozyumu, Cilt I, 365-373, İstanbul, 2004.

“Cariye Sevdaları”, Kadın Çalışmalarında Disiplinler Arası Buluşma 1-4 Mart 2004 Sempozyum Bildirileri Cilt 1, Yeditepe Üni Güzel Sanatlar Fak. Yayınları, 2004 İstanbul, ss. 355-363

“Gorki’nin ve Orhan Kemal’in Küçük Adamları”, I. Ulusal Karşılatırmalı Edebiyat Sempozyumu 6-8 Aralık 2001, Osman Gazi Üni.Yayınları, Eskişehir 2002, ss. 286-296

“Zahid Tenkiti Çerçevesinde Bir İnanç Önderi Olarak Fuzuli”, Uluslar Arası Türk Dünyası İnanç Önderleri Kongresi, (23-28 Ekim2001 Ankara) Tüksev Yayınları, Ankara, 2002, ss.649-658

“Geride Kalanlar’da Dış Göç Olgusu, Gülten Dayıoğlu Sempozyumu, (23-25 Mayıs 2001 Eskişehir Osman Gazi Üni. Yayınları, 2001 Eskişehir, ss.73-78

“Çağdaş Türk Şiiri (1870-1970)”, Türkçe’nin 5. Uluslar arası Şiir Şöleni (5.eme Festival International Dela Poesie Turcophone) 15-18 Octobre 2003 Strasbourg/France

“Son 30 Yılın Öyküsünde Bilinç Bilinçaltı ve Metinsel Özne” Hikâyemizin Bugünü Bugünün

Hikayesi 80 Sonrası Türk Hikayesi Hikâyesi Sempozyumu, Ümraniye Belediyesi, 19-20 Ekim 2007

“Tanzimat Romanında Beden ve Kişilik İlişkileri Üzerine Bir Çözümleme” Uluslar arası Türk Kültüründe Beden Sempozyumu” Marmara Üniversitesi Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü, 9-10 Nisan 2007. İstanbul

“Sürgünün ve Müsaderenin Çocuğu: Haluk”, Marmara Üni. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Savaş Çocukları: Öksüzler ve Yetimler Sempozyumu, 31 Ekim-2 Kasım 2004 İstanbul

“Bir Mit Olarak Demokrasi veya Neden Herkes Demokrat (İsmail Göktürk ve Mehmet Yılmaz ile) Türkiye Sosyal Bilimler Derneği 7. Sosyal Bilimler Kongresi, 21-23 Kasım 2001 ODTÜ, Ankara

DİĞER DERGİLERDE YAYIMLANAN MAKALE VE DENEMELER

“Edebiyatta Yerlilik” Hece  Düşüncede Edebiyatta Sanatta yerlilik Özel Sayısı, S.162/163/164 2010, ss.217-225

“Ateşten Kelimeler” Dergah, S.240, 2010, ss.3-4

“Behçet Necatigil’in Poetikası”, Türk Edebiyatı, S.434, Aralık 2009, ss.36-40

“Bürokrasi/İktidar Korkusunun ve Cehaletin Doğurduğu Düzenbaz Tip: Kudret Yanardağ” Türk Edebiyatı,  S. 431, Eylül 2009, ss.25-30

“Şiir ve Şehir”, Hece Dergisi Medeniyet Edebiyat ve Kültür Bağlamında Şehirlerin Dili Özel Sayısı, Yıl 13, S. 150/151/152, ss.300-3007

“Merkezler ve Taşralar”  Hece Dergisi Medeniyet Edebiyat ve Kültür Bağlamında Şehirlerin Dili Özel Sayısı, Yıl 13, S. 150/151/152, ss.447-450

“Yahya Kemal’in Kolektif Ruhu”, Türk Edebiyatı, S.421, Kasım 2008,ss.34-38

“Yahya Kemal Havza Medeniyeti ve Nevyunanilik”, Hece, Y 13, S.145, Ocak 2009,ss. 73-78

“Safderun Alafranga Ahlaksız Züppe Entelektüel Kötü”, Hece, Y 12, S.144, ss.81-90

“Postmodern Romanda Modern Gerçekliğin Yitimi”, Hece,  Y 12, S.138-139-140, Haziran Temmuz Ağustos 2008ss.311-321

“Karanfil/Mersedes/Buzdolabı”, Hece Y 12, S.143, Kasım 2008, ss.114-118

“Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Sosyal Edebi Bir Fotoğraf”, Türk Edebiyatı, S.417, Temmuz 2008, ss.36-40

“Yeni Türk Şiirinde Mevlana”, Türk Edebiyatı, S.408, Ekim 2007, ss.14-20

“Anlatım Tutumu/ Teknikleri ve Öykü Kişileri”, Hece Öykü, S.22, Ağustos 2007, ss.94-100“

Cahit Zarifoğlu İçin Poetik Bir deneme, Hece Cahit Zarifoğlu Özel Sayısı, S.126/127/128/ Haziran/Temmuz/Ağustos 2007, ss.160-164

“Uygarlığın Zarif Cahiti”, Hece Cahit Zarifoğlu Özel Sayısı, S.126/127/128/ Haziran/Temmuz/Ağustos 2007, ss.109-113

“Öykü ve İroni”, Hece, S. 125, Mayıs 2007, ss.72-81

“Şair Ahlakı/Arif Ay/ Hıra ve Dosyalar”, Hece, S.123 Mart 2007, ss 95-99

“Türkülerin Evi Toprağı Suyu”, Failatun S.1, Aralık ocak 2007, ss.5

“Yetmişten İkibine Türk Şiiri”, Türk Edebiyatı, S. 401 Mart 2007, ss.90-96

“Nazım’ın Romancıları Şairleri”, Hece Nazım Hikmet Özel Sayısı, 121, 62-69 Ocak (2007)

“Benim Öykümü Kim Yazacak”, Hece Öykü, S.15, 2006, ss. 5-7

“Bir Jöntürk’ün Mektubu”, Hece Mektup Özel Sayısı, 114,115,116, 62-69 Haz tem Ağus (2006)

“Boşluğa Açılan Kapı”, Hece Öykü, S. 14, 2006, ss.8-9

“İmge Topografyasına Bir Derkenar”, Türk Edebiyatı, 397, 16-17 kasım (2006)

“Kötümser Gizemci Şiir”, Hece S.113, Mayıs 2006, ss7

“Mekansız Şiir”, Hece, S.112, Nisan 2006, ss. 3

“Merkez Kaç Okur Tut”, Hece, S.120, Aralık 2006, ss5-6

“Şehir ve Öykü”, Hece Öykü, 17, 57-63 (2006)

“Eleştirilen ve Eleştiren Asaf Halet”, Hece, S.87, Mart 2004, ss.24-29

“Bakışlar Kıyısı”, Dergah, S.168, Şubat 2004, ss.4-6

“Hapishane Şiiri Bağlamında Mekanın Getirdiği Ün”, Hece, S.89, Mayıs 2004, ss 31-35

“Müsadere Sürgün ve İşgalin Çocukları: Haluk ve Diğerleri”, Türk Edebiyatı, 374, 54-62 aralık (2004)

“Orhan Kemal Hakkında Karşı Eleştiri”, Dergah, S.173, Temmuz 2004, ss.3-5

“Otobiyografi(k) Roman”, Hece, 90,91,92, 463-467 (2004)

“Şiir ve Reklam”, Hece, S.88, Nisan 2004, ss.40-42

“İsmet Özel’de Şiir”, Türk Edebiyatı, 354, 72-76 nisan (2003)

“Pencereden Bakınca,Dergah, S.164, Ekim, 2003, ss.9-10

“Şerhten Yola Çıkınca”, Ali Yurtgezen, Fuzuli’nin Musammat Gazelini Şerh Denemesi, TYB Yay.2003, s.3-

“Şiir Üzerine”, Türk Edebiyatı, Yıl 31, S.358, Ağustos, 2003, ss. 56 61

“Uygarlığın Zarif Cahiti”, Okuntu Cahit Zarifoğlu Özel Sayısı, Y.3, S.10, ss.42-44

“Almanya’ya Göçün Türk Romanına Yansıması”, Hece Roman Özel Sayısı, Yıl 6, S.65/66/67 Mayıs Haziran Temmuz 2002, ss. 388-396

“Altmışlı Yılların Genç Toplumcu Şiiri” Türk Edebiyatı, 348, 26-27 Ekim (2002)

“Bahattin Karakoç’un Şiiri”, Türk Edebiyatı, Yıl 30, S.344, Haziran, 2002, ss. 64-67

“Dini Duyarlıklı Şiir Yahut Sezai Karakoç”, Türk Edebiyatı, Yıl 30, S.347, Eylül 2002, ss. 46-51

“Dükkan Kapanmış Öyle mi”, Dergah, S.146, Nisan 2002, 24

“İkinci Yeni Şiiri”, Türk Edebiyatı, 345, 47-50, temmuz (2002)

“Şiirde Gibi Olmak”, Dergah, C.13, S.147, Mayıs 2002, s.23

“Behçet Necatigil’in Poetikası”, Dil Dergisi, 104, 66-73 Haziran (2001)

“Orhan Kemal ve Murtaza”, Varlık, Yıl 68, S.1126, Temmuz 2001, ss. 69-74

“Orhan Kemal’in Çukurova Romanlarında Ekmek Kavgası”, Dergah, C.12, S.134, Nisan 2001,ss. 19-22

“Üç Kitap”, Gülbang, S.9, Mart 2001

“Balıkçılar” Genç Adım S. 10, Mart 1999, ss. 25-27

“Viva La Muerte: Toplumun Bilimin Eleştirisi”, Gülbang, Yıl 1, S.3. 1998, ss.11-14

“Halk Edebiyatının Yeni Edebiyata Etkisi- Cumhuriyet Dönemi-, Evvelbahar, S.3, Haziran 1998, ss.8-9

“Nef’i’nin Şiir Anlayışı”, Akademik Çerçeve, Yıl 1, Nr.2, Bahar 1994, ss. 64-71

“Şair ve Toplum- Mehmet Akif-“, Akademik Çerçeve, Yıl 1, Nr.3, Güz 1994, ss. 27-33

EDEBİYAT DIŞI DENEMELER/FIKRALAR

“Maraş Kitabında Düşe Dalmak”, Düşünce, S.2 Şubat 2006, ss.15-16

“Avaze,” Ardıç, S. 6-7 Temmuz Ağustos 2006, ss.21

“Kahire Mektupları 3 Bayram Geliyor”, Dergah, S.191, Oacak 2006, ss.21-22

“Kahire mektupları 4- Şahıslar ve mekanlar”, Dergah, S.192. Şubat, 2006, ss.21-22

“Kahire Mektupları 5- Dostlara Hasret babında”, Dergah, S.193, Mart 2006, ss.18-20

“Kahire Mektupları 7- Yaza doğru Tedbirsiz Yolculuk-“, Dergah 196, Haziran 2006, ss.9-10

“Kahire Mektupları,6- Kervan ne Yana Gidiyor-“ Dergah, S.194,Nisan 2006ss.22-23

“Kahire Günlüğünden Notlar”, Turkuaz Egypt, S.12, Ocak 2005, Kahıre

“Kahire Mektupları 1”, Dergah, S.189., Kasım, 2005, s19

“Kahire Mektupları 2 Türkülerle Kahire”, Dergah, S.190, Aralık 2005, ss.21-22

“Dükkan Kapanmış Öylemi”, Dergah, S.146. Nisan 2002, ss.24

“Gümrah Aşık”, Gülbang, S.1 Haziran 2000

“Hayatı Bağışla”, Gülbang, S. 3, Eylül 2000 ve Kırağı, S.30, Ocak Şubat 1999, ss.23

“Mademki Kalbimizde Ateş İhtimali Var”, Gülbang S.3, ağus 2000 ve Genç Adım, S.13, Haziran 2000, ss2-

“Seni Bir Enginde Muhacir”, Genç Adım, S.9, Ocak 1999, ss.2

“Ağla Belki Güzelleşirsin”, Genç Adım, S. 3, Mart 1997, ss1

“Söz Bitti Yaşasın Laf ü Güzaf”, Doğuş Gazetesi, 24 Ağustos 1995

“Televizyon Dili”, Yeni Şafak Gazetesi, 9 Kasım 1995

“Yaz Şimdi”, Kırağı, S.7, Aralık Ocak 1995, ss. 4

“Oyununu Açık Oyna”, Doğuş Gazetesi, 10 Ekim 1995

“Reklamcılık ve Sanat”, Şafak Gazetesi 14Aralık1995

“Medyanın Kullandığı Tahkiye”, Yeni Şafak Gazetesi 28 Kasım 1995

“Apaşikâr İddialar Gizli İstekler”, Doğuş Gazetesi, 14 Kasım 1995

“Bana Dokunmayan Eleştiri Bin Yaşasın veya Tenzih Ederdim”, Doğuş Gazetesi, 17 Temmuz 1995

“Dedim ki Ey Ahali Şaşırtma Beni”, Doğuş Gazetesi, 31 temmuz 1995

“Dergiler Arasında”, Doğuş, 24 Ağustos 1995

“Acaba Ben Halk Düşmanı mıyım”, Doğuş Gazetesi, 1995

“Karakoç’tan İki Kitap Birden”, Doğuş gazetesi 14 Kasım 1995

“Kurtar Bizi Kahraman Programcı”, Doğuş Gazetesi, 30 Ksım 1995

“İmajın Kadar Konuş Veya Ayağını Reklamına Göre Uzat”, Doğuş Gazetesi, 1 lkasım 1995

“Her Gece Bir Gül Koyuyorum Masama”, Gençliğin Sesi, S. 16, Ağustos 1991, ss. 12

YAZILARINA ATIFLAR

Mehmet Selim Ergün, Türk Şiirinde Taşra 1859-1959, (Dan. Nuran Tezcan) Bilkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi) 2009 Ankara

Ayşegül Ayık, Hasan Ali Toptaş’ın Gölgesizler Romanında Postmodern Kurgu” Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, S.4 Temmuz Aralık 2010 s.7277)

Mehmet Yılmaz, Sevinç Yılmaz, “Şiirin bencilliği: Modern Türk Şiirinde Saf Şiir Anlayışı Üzerine Bir İnceleme”, Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, S.4 Temmuz Aralık 2010 s.118,126)

Atıf Bedir, “Dil Kapısı” Hece S.166 Ekim 2010 s.164

Necati Mert, “Türk Öykücülüğünün Geleneksel Dokusu”, Kahramanmaraş Öykü Günleri, Kahramanmaraş Belediyesi Yayınları, 2010, s.22

Cevat Akkanat “Ateşe mühür vurmak” Milli Gazete 23 eylül 2010

Ahmet Doğan İlbey, “Dil Kapısı Açılıyor” (www.haberkultur.net/haberoku-1984-Dil_Kapisi_aciliyor_.html (09 Temmuz 2010 08:29:47)

Ahmet Demir, Dokuzuncu Hariciye Koğuşunda Mekanın/Mekan Tasvirlerinin Başlıca İşlevleri” İnternational Journal o f Cent r al Asian Studies Volume 13, 2009, I JCAS 1 3 2 0 0 9 , p p . 19 5 -2 16 (205,216); Mehmet Narlı  (2002). “Romanda Zaman ve Mekân Kavramı”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. C. 5. S. 7. s. 91-106.

Abdullah Kılıç, Edebiyatın Anayurdu Hapishane (Zaman 25 Nisan 2005, Salı) Mehmet Narlı “Hapishane Şiirleri”, Hapishane Kitabı (edi.E.G. Naskali, H. Oytun Altun), Kitabevi Yay, 2005 İstanbul, ss.453-473
Ahmet Ağır, “Düşten Ulus-Devlete Yahya Kemal’in Şiirleri” Türkbilig, S.18, Güz 2009, s.5, Mehmet Narlı, “Yahya kemal’in Kolektif Ruhu”, Türk Edebiyatı S.421,  Kasım 2008, ss.34-38

Ahmet Doğan İlbey, “Kalbimin Şair- Azamı İle Dil Makamından Hasbihal” Gülbang,  S. 12,  11Kasım 2005

Alaattin Karaca “Orhan kemal’in Vukuatlı Romanı: Vukuat Var”, Kitap-lık, S.115, s.114,

Alpaslan Aliağaoğlu, “Savaş Alanları Turizmi İçin Tipik Bir Yer: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı”, Millî Folklor, 2008, Yıl 20, Sayı 78,  atıf ss.99,100,103; Mehmet Narlı,  2007, Şiir ve Mekan,Ankara , Hece yayınları

Ayten Alkan, “Disiplinlerarasılık Ve Yanyanalık – Kadın Ve Herşey” Kültür Araştırmaları Derneği Bülten 27 Ocak Mart 2007, Atıf Sayfası 30, Mehmet Narlı, “Bir Kadın Entelektüel Olursa”, Kadın Çalışmalarında Disiplinler Arası  Buluşma 1-4 Mart 2004 Sempozyum Bildiri Metinleri, Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi İstanbul, 2004, Ss.365-373

Bahtiyar Aslan, “Şiir ve mekan”, Türk Edebiyatı, S.406, Ağustos 2007 ss.75

Bekir Şakir Konyalı, “Cumhu5iyet Dönemi Türk Edebiyatında Yerlik”, Hece Edebiyatta Sanatta yerlilik Özel Sayısı, S.162/163/164 2010, ss305-(311); Mehmet Narlı, Roman Ne Anlatır, Akçağ yayınları 2007 Ankara

Berna Uslu, Peyami Safa’nın Romanlarında Mutsuzluğun Kaynakları, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Balıkesir 2009, s.2,7,156: Mehmet Narlı, Roman Ne Anlatır, Akçağ Yayınları Ankara 2007; Mehmet Narlı, Orhan Kemal’in Romanları Üzerin Bir İnceleme, Kültür Bkanlığı Yayınları, Ankara 22

Beşir Ayvazoğlu. “Şiir ve Şehir” Zaman, 06.07.2007; Mehmet Narlı, Şiir ve Mekan, Hece Yayınları 2007 Ankara

Canan Sevinç, “Atatürk Dönemi (1923-1938) Türk Romanında Milli Mücadele” Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4 /1-II Winter 2009  (atıf ss 20014,2040); Mehmet (2007). Roman Ne Anlatır Cumhuriyet Dönemi 1920-2000, Ankara: Akçağ Yayınları

Cemal Şakar, “Özgün Bir Çalışma: Şiir ve mekan”, Yeni Şafak gazetesi, 5 Eylül 2007s

Cevat Akkanat “Mermer Tezgah” Milli Gazete, 18.05.2006; Mehmet Narlı,  “Kötümser Gizemci Şiir”, Hece S.113, Mayıs 2006, ss7

Çiğdem Usta, Mizah Dilinin Gizemi, Akçağ yayınları, Ankara 2005, s. 24,27, 62)

Doğan Hızlan, “Orhan Kemal Hakkında Her Şey” Hürriyet 26 Nisan 2003, s.7

Ekşi sözlük  (malumat maddesine atıf  için) http://www.wdyd.com/post_bluesy_mod.asp; Mehmet Narlı, “viva la muarte: toplumun, kültürün, bilimin eleştirisi”, Alevalatli.com

Eylem Saltık, “Bedri Rahmi Eyuboğlu’nun İstanbul’u”, 1. Uluslar arası Türk Edebiyatında İstanbul Sempozyumu Bildirileri, Beşir Kİtabevi, 2009 İstanbul, s.892,893,895,907: Mehmet Narlı, Şiir ve Mekan, Hece Yayınları 2007 Ankara

Fikret Uslucan,”Orhan Kemal Hakkında Birkaç Söz”, Dergah, S.170, Nısan 2004, ss.7-9

Gerçek Hayat “Şiir ve Mekan” S.358, 31. 08. 2007)

Güngör Gençay, “Orhan Kemal Ve Tersine Dünya” Evrensel Kitap Eki 6 Temmuz 2007İsmail Göktürk, “Beyaza Tedailer”, Kırağı, S. 11, 1Haziran 15 temmuz 1995, ss.14-16

İsmail Özmel “Şairin Kaderi ve Yıl Sonu Şiir Yorumları” (http://www.paylasimdayim.com (09.10.2007

İsmail. Ekrem, “Medya Kıskacında Dil, Din ve Aile”, (medeniyet.org.tr/bulten/metinler.php?Kat_id=143)

Macit Balık , “Türk Romanında 12 Eylül Darbesi”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4 /1-II Winter 2009,s. 2378, 2379, 2411 Mehmet  Narlı, Orhan Kemal’in Romanları Üzerine Bir İnceleme, Kültür BakanlığıYayınları İstanbul 2002

Malumat kelimesi için atıf: Mehmet  Narlı, Orhan Kemal’in Romanları Üzerine Bir İnceleme, Kültür BakanlığıYayınları İstanbul 2002,  

Oğuzhan Karaburgu  “Postmodern Anlatılarda Zaman” ,  Hece (Postmodern Özel Sayısı),Haziran-Temmuz-Ağustos 2008, S.138-139-140,s.363-367

Ramazan Gülendam “Asıl Garip: Asaf Halet Çelebi” Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4 /1-II Winter 2009s.1184,

Salim Çonoğlu “Şiirin gemileri: Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Gemi”, Türkbilig S.16 Güz 2008 s.27,32, 38) Mehmet Narlı Şiir ve Mekan , Hece Yayınları Ankara 2007

Salim Çonoğlu, “Denizin Çağrısı: Yahya Kemal’in Şiirlerinde Deniz”, Bir Medeniyeti Yorumlamak Ölümünün 50. Yılında Yahya Kemal Sempozyumu Bildirileri, İstanbul Fetih Cemiyeti İstanbul 2008, s.305, 306,310,313) Mehmet Narlı, Şiir ve Mekan, Hece yayınları, Ankara 2007 (Selçuk Çıkla, “Tanzimat’tan Günümüze Gazete ve Edebiyat İlişkisi”, Türkbilig, S.18, Güz 2009, s.50, Mehmet Narlı, Orhan Kemal’in Romanları Üzerin Bir İnceleme, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2002

Selim İleri “Ben Bu Solgun Gül Tekrar Açarım” Radikal Kitap Eki 23.07.2007 (şiir ve mekan’a atıf yapıyor)

Suavi Kemal, “Önemli Bir Kitap: Şiir ve Mekân” Milli Gazete, 01.11.2007

Şaban Sağlık, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Şehir”, Hece Şehir Özel Sayısı,  Yıl 13, S.10/151/152, Haziran Temmuz Ağustos 2009, s. 313: Mehmet Narlı, “Şehir ve Öykü”; Hece Mart 2009, S.147

Türk Edebiyatı, “Şiir ve Mekan”, Türk Edebiyatı S.406, Ağustos 2007, ss.75

Vedat karakılçık, “Asım’ın Söz Varlığı Üzedrine Bir Çözümleme Denemesi”, 19-21 Kasım 2008 I. Uluslararası Mehmet Akif Sempozyumu c.1, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi 2009 Burdur, SS.12-20;  NARLI, Mehmet ,“Mehmet Akif’te Sosyal Tespit ve Teklifler”, Bir Şimdikizaman Şairi, Mehmet Akif

Ersoy, Editör: Duran Boz, Yıldırım Beyazıt Anadolu Lisesi Yay., Ankara 2008.

Yakup İncegül, “Roman ne Anlatır”, Failatun, Y 1, S.3, Nisan Mayıs 2007, ss.

Yusuf Ziya Yoloğlu, “Ruhumun Evvelyazılarını Yazan Şair” Gülbang, S.6, Şubat 2000

Zeynep Açıkgöz, “Türk Romanında Kritik Yaklaşımlar: 13  Ötede Saklı Bir Hakikat Tasarımı Olarak Taşrayı Yeniden Düşünmek Mehmet Narlı” Bilim Sanat vakfı Bülten’i, S.69, 2009  İstabul; Mehmet Narlı  “Saklı Bir Hakikat Tasarımı Olarak Taşrayı Yeniden Düşünmek”, Bilim Sanat Vakfı Salonu, 14 Ocak 2009,İstanbul

MÜLAKATLAR

“Mehmet Narlı ile Edebiyat-Mekan Üzerine” (konuşan Emrah Gürsu) Bizim Külliye, S.43, 2010, ss.50-54

 “Şairi mekan ile İlişkisinden Biliriz” (Konuşan Cemal Şakar), Yeni Şafak KİTAP Gazetesi, 3 Ekim 2007,ss.14-15

“Mehmet Narlı ile 1920-1950 Arasında Türk Şiirinde Mekan” (Hazırlayan Gizem Akyol), Dergah, S.213, Kasım 2007

“Şairi mekan ile İlişkisinden Biliriz” (Konuşan Cemal Şakar), Yeni Şafak KİTAP Gazetesi, 3 Ekim 2007,ss.14-15

“Mehmet Narlı ile Roman Ne Anlatır Üzerine” (Konuşan Metin Kuloğlu), Edebiyat Otağı, S.22, Temmuz 2007, ss.49-50)

“Mehmet Narlı İle Günümüz Türk Şiiri Üzerine Bir Söyleşi”, Mavi Ada, S. 7, Nisan Mayıs 2006, ss.43-44

“Mehmet Narlı İle Orhan Kemal’in Romanları Üzerine” (Konuşan İbrahim Oluklu), Damar, S.151, Ekim 2003, ss.9-12

“Mehmet Narlı İle Orhan Kemal’in Romanları Üzerine” (Konuşan Salim Çonoğlu) Dergah, 163, Eylül 2003, ss.12-13

“Mehmet Narlı ve Ömer Eriç İle Şiir Üzerine Konuşma”, Gülbang, S.8, Şubat 2001

“Mehmet Narlı ve Ömer Erinç İle Şiir Üzerine Konuşmalar-1-“, Gülbang S. 8 şubat 2001

“Mehmet Narlı İle Ruhumun Evvel Yazıları Üzerine” (konuşan Ahmet Doğan İlbey), Kıragı, S.35-36 Ekim Kasım 1999, ss. 2123

“Mehmet Narlı ve Ömer Erinç İle Şiir Üzerine”, Genç Adım, S.7, ss.3-4

“Mehmet Narlı İle Şiir Üzerine”, Günümüz Şairleri İle Gülşende Hasbihal (Haz. Durdu şahin), Ankara 1995 ss.104-106

“Mehmet Narlı İle Maraş’ta Kültür Sanat Potansiyeli Üzerine”, Sütçü İmam Y.8.S.8 Şubat 1995, ss. 49

KONFERANS PANEL VE DİĞER KONUŞMALAR

“Alaatin Özdenören” Portreler Programı, TRT 2 Yapımcı TFT Avni Özgürel,  11 Nisan 2010

“Yahya Kemal ve Medeniyet” TRT 2 Bir Bestenin Ahengi: Yahya Kemal Programı 8 Şubat 2009 (Yapımcı: Ümmühan Çelik, Moderatör: Fatih Andı)

Orhan Kemal’in İstanbul’u, TRT 2 Edebiyat mekan Programı (Selim İleri), 11 Nisan 2006, 18.30

“Öykücülüğümüzün Kısa Tarihi ve Günümüz Öyküsünde Bazı Sapmalar”, 17. Ömer Seyfettin Kültür Sanat Haftası 3-6 Mart 2006 Gönen/ Balıkesir

“Orhan Kemal’in Romanı”, TÜYAP Konferans Salonu, 6.Kasım. 2000, İstanbul

“Necip Fazıl Şiirinde Temalar, TYB Necip Pazıl’ı Anma Programı, 20.05.2000

 “Türkmen Romanı ve Annaguki Nurmemmed’in Nuh Tufanı,” Türk Ocakları Kahramanmaraş Şubesi, 22.01.1997

“Şiirimizde Peygamber Sevgisi: Na’t” (Radyo Konuşması) Akra FM 3 Ağustos 1996

“Hikayeci Şevket Bulut”, Türkiye Yazarlar Birliği genel Merkezi, 10.10.1996, Ankara

 “Medya ve Medyadaki Edebiyat”, KSÜ Kütüphane Salonu, 13.06. 1995

“Mehmet Akif ve Toplum”, KSÜ Fen Edebiyat Fakültesi, 02.10. 1995

DERGİ ÇALIŞMALARI

Yeni Edebiyat Araştırmaları Dergisi Yayın Kurulu (Ulusal Hakemli dergi) ilk sayı ocak 2008)

Akademik Çerçeve Dergisinin Yayın Koordinatörlüğü (üç aylık dört sayı çıktı 1994

1995)

Evvelbahar Dergisi Yayın Yönetmenliği (Üniversite öğrencileri ile dört sayı çıkarıldı)

Genç Adım Dergisi Yayın Yönetmenliği (Üniversite öğrencileriyle birlikte 1997- 2001 arası 16 sayı)

Gülbang dergisi sahipliği (1998-1999 arasında yedi sayı çıkan kültür edebiyat dergisi)

DENEMELERDEN

BENİM ÖYKÜMÜ KİM YAZACAK

Benim öykümü kim yazacak? Biraz tuhaf gelecek ama itiraftan başka da çarem kalmadı. Uzun zamandır, okuduğum her öyküyü, “benim öykümü yazacak öykücü bu olabilir mi” diye okuyorum. Tanıdığım öykücülerin yüzüne de aynı sorunun çarpmasıyla şaşı olmuş gözlerle bakıyorum. Baktım ki anlaşılacak gibi değil; apaçık, benim öykümü yazmalarını istedim. Tahmin edeceğiniz gibi, “idare edelim, bu aralar tuhaflaştı” şeklinde ilgilendiler benimle.

HEM OKUDUM HEMİ DE YAZDIM

Ne güzel yazgıdır: Her şey kendini doğurur; İnsan, insanı; hayvan, hayvanı; ağaç ağacı ve yazı, yazıyı. Tersi, unutuşun, uyuşukluğun, narsizmin homurtusudur. Okuyan yazar, yazan okur. “Yazar” olmak bir statüdür; ama okuyup yazmak, yazgıya uymaktır.

MARAŞ KİTABINDA DÜŞE DALMAK

Maraş’ın peteklerinde sıkıştırılmış olarak duran hafızayı imleyecek bir kitaba, düş evine girer gibi girerdim. Atımı bir delikli taşa bağlar, Ahırdağı’nda sâlep toplar, ovaya doğru bir keçi gibi seke seke inerdim.

AVAZE

Bîmâr-ı gamem benden bîçare tabib el çekİtme emeğün zâyi bana olan olmuştur

Adımın bir harfiadının bir harfine değsesana değen rüzgar, gelip bende yağmur olmaz mı? Gamın askerleri, toplayıp ateşini barutunu çekip gitmez mi? Zayi olmam, muradınsa, etmem temenna. Aradakileri kaldır, kapında ah çekmeme izin yoksa, el aleme boyun bükmenin ne manası var? Gel gel diyenler, senin önünde cana geldiğimi unutturmak istemesinler sakın!

KAHİRE MEKTUPLARI- 3- TÜRKÜLERLE KAHİRE

Ahmet Abi, İnsanın kendi evinde, kendi yurdunda kendi sokağında söylediği türküyü aslında yalnız söylemediğini Kahire'de öğrendim. Ayni dilin çocukları türkülerini yalnız söyleyemezler. Kahire’de, evde veya dışarıda söylediğim her türkü, bir kuyuya söylenmiş gibi. Ruhumun derinliğinden salınarak gelen türkü, dilime değer değmez tatsızlaşıyor; bakırsılaşıyor; ürkekleşiyor. Yine de eğleşip durduğum her mekânda bir türkü geliyor aklıma

 MADEM Kİ KALBİMİZDE ATEŞ İHTİMALİ VAR

Acılı ve kayıp bir coğrafyada, zamanın çengeline asılsak da,
asrî hayatlar içimizin en ücra köşesini işgal etse de yolumuzdan dönmeyeceğiz. Zamanın zahidleri, aşklarımızı pazara düşürüp bizi rezil rüsvay eylemeye kalksalar da aşkımızdan dönmeyeceğiz.

MAKALE/ELEŞTİRİ ÖZETLER

ROMANLAR VE TAŞRALAR

Özet: Çalışma, roman ve taşra ilişkisini konu edinmektedir. Amacı, örnek metinler üzerinden bu ilişkinin niteliklerini ortaya koyarak romanlardaki taşra algıları konusunda bazı sonuçlara ulaşmaktır. Bunun için önce taşranın ne olduğu konusunda kavramsal bir çerçeve çizilmekte; kasaba ve şehir; cemaat ve cemiyet, gelenek ve hukuk süreçleri ve karşıtlıkları içinde, merkez, taşra, taşralılık, taşra siyaseti, taşra ruhu tartışılmaktadır. Tanzimat’tan bugüne romanda bir taşra probleminin var olduğunu örneklemek için konuyla birkaç romana tarihsel sırayla atıflar yapılmaktadır. Çalışmanın gövde kısmında siyasal, kültürel gelişmelere göre taşranın nasıl algılandığına dair birer roman çözümlemesine dayanılarak şöyle bir sınıflamanın yapılabileceği ileri sürülmektedir: 1.Realizm ve milli roman için taşra.  2. Taşrayı kalkındırma sevdaları. 3. Modern aydının taşrayla acı buluşması. 4. Demokrasi deneyinin taşradaki hali 5. Taşradaki iktidar/bürokrasi korkusu ve cehalet 6. Taşrada yurtsuzluk 7. Taşra özlemi. 8. Postmodern zamanların taşrası.

           

Anahtar Kelimeler:  Türk romanı, roman, taşra, merkez

NOVELS AND PROVENCES

               

Abstract: The subject of this study is the relations between novel and province. The aim is to conclude on provincal perceptions by intruducing the very relations’ qualities  via sample text.   For this reason,  a theoritical frame on what is provence firstly is formed. Then the author discusses center; province, provincialism, provincal politisc, provincal sprit in the processes and contrasts of town and city, congregation and community, tradition and law. By general sampling of realations between novel and province, it is stated expressely that there exists some provincal problem in Turkish novel from the beginning to now.  This study suggests the classification depending on some novel analysis of how province is percieved according as political and cultural developments: 1-Province for realizm and national novel 2-Desires of development of provence 3-Biting meeting of modern ıntellectual to the provence 4: The condition of democracy experiment in the provence 5-Power in the provence/Comic criticism of fear of democracy and Illiteracy 6-An Hotel in the Provence and Bad Person’s Rootlessness 7-What a old provence is 8-The provence of postmodern times 

Key words: Turkish Novel and the Provence       

ARABA SEVDALARI

Özet: Bu çalışmada, arabanın merkez figür olarak yer aldığı Araba Sevdası, Sarı Traktör, Fikrimin İnce Gülü ve Buzdan Kılıçlar adlı dört roman, tarihsel sırayla, araba – insan ilişkileri açısından incelenmektedir. Başkişilerin, arabaların imgesel dünyasında nasıl var olmaya çalıştıkları; arabaların bozulması veya elden çıkmasıyla hayal dünyaların nasıl çözüldükleri yorumlanmaktadır.

Abstract:In this article four novels wihch the vehicle placed the centre figure Araba sevdası, Sarı Traktör, Fikirmin İnce Gülü and Buzdan kılıçlar are chronological order studied in the view of vehicle human relations. The way of the main characters try to existence in vehicles imaginatory space, and vanishing of their imagine world in the case of vehicle break down or lost, is explained.

Keywords : Recaizade, Araba Sevdası, Fikrimin İnce Gülü , Sarı Traktör, Buzda Kılıçlar, Ağaoğlu, Tekin

CARİYE (HİZMETÇİ) SEVDALARI

Özet:Bu çalışmada, Türk romanındaki cariye (hizmetçi) olgusu, efendi-köle aşkları/evlilikleri açısından değerlendirilmektedir. Bu değerlendirme için Namık Kemal’in İntibah, Ahmet Mithat Efendi’nin Felatun Bey ve Rakım Efendi, Sami Paşazâde Sezâi’nin Sergüzeşt, Nazbizade Nazım’ın Zehra, Nazım Hikmet’in Kan Konuşmaz adlı romanları esas alınmaktadır. Tanzimat’la Cumhuriyet arasında romanlarda cariye veya hizmetçi olarak rol alan kadınların sosyal hayat içerisindeki varlıkları, aile hayatları içindeki ilişkileri ve kimlikleri, sosyo-ekomik, fiziksel ve ruhsal bağlamda belirlenmekte, yazarların bakış açılarının, değişen ve gelişen hayatın bu kadınlardaki yansımaları aranmaktadır. Türk romanında cariyeden hizmetçiye geçiş olarak değerlendirebileceğimiz değişimin, bir ölçüde dönemin insan algısındaki değişimleri ve entelektüel bakışın toplumsal sorumluluk adına yaptığı bazı uyarıları da gösterebileceği açıktır.

Summary: In this study, the fact of cariye in the Turkish novel at the period of Tanzimat is researched from the viewpoint of master-slave loves/marriages. For this research novels which are selected Intibah by Namık Kemal, “Felatun Bey ve Rakım Efendi” by Ahmet Midhat Efendi, “Sergüzeşt” by Sami Paşazade Sezai and “Zehra” by nabizade Nazım. Under the sub-titles of “beaty, innocence, faithfulness and training of cariyes”, “happiness-unhappiness of cariyes”, “will-power and personality of cariyes”; the existence of the women whose acts as cariye on the novels, in the social life, the relations and identity of them in the family life are determined by our research in the socio-economic, physical and psychological context. The view of novelists are also examined in the reflections of the changing and developing life on these women. It is clear that this study can be indicated that the changes on human perception in that period and some warnings of intellectual view in the name of social responsibility.

Key Words: Cariye, Woman, Novel, Maidservant

NAZIMIN ROMANCILARI/ŞAİRLERİ

Özet:Cumhuriyet dönemi edebiyatında, hem yaşdaşları olan hem de kendisinden sonra gelen roman, öykü yazarlarını ve şairleri en çok etkileyen şairlerin başında Nazım Hikmet gelir. Bir çok yazar ve şair, neyi, nasıl, niçin ve hangi düşünsel tabana bağlı olarak anlatacakları konusunda, Nazım’ın ideolojisinden, ideoloji ve edebiyat ilişkisi hakkındaki düşüncelerinden, şiirinin biçim ve içeriğinden, onun hapishanelerde ve sürgünlerde geçen ömrü etrafında mitleşen kişiliğinden etkilenirler. 1930’lardan bu günlere kadar, ondan izler taşıyan şair, romancı ve öykücülerin sayısı oldukça fazladır. Ama bu kısa yazının konusu, dolaylı ya da dolaysız bir biçimde Nazım’dan etkilenen bütün edebiyatçılar değildir. Burada, kendilerindeki Nazım etkileri, hayatlarının bir bölümünü hapishanede ve ya dışarıda Nazım’la birlikte yaşamaya; Nazım’la mektuplaşmaya ve onunla aynı dergilerde çalışmaya bağlı olan birkaç romancı ve şair üzerinde durulacak; Nazım’ın çağdaş Türk şiirine hangi izleri düşürdüğü birkaç cümleyle hatırlatılacaktır.

Nazım’s Novelists and Poets

Abstract: As a poet, Nazım Hikmet comes firt among both his pers and those coming after him in affecting the novel and short story writers in republic period literature. Many authors and poets are influenced by nazım’s ideology, his thoughts on the relations between idealogy and literature, his poetry’s structure and content and his identity with becoming myth due to his life in exile and prison. There have been many poets, novelists and short story writers bearing some evidence from him from 1930’s to now. The article emphisize some of the authors whose life pass in prison, who work with Nazım in the same periodical and who correspond with Nazım.

70’TEN 2000’E 30 YILLIK TÜRK ŞİİRİ

Yeni Türk şiirini bazı, tarihsel aralıklar içinde ele alıp değerlendirmek mümkün olabilir. Ama en azından üzerinde durulan tarihsel kesitin, siyasal, sosyal ya da poetik birlikteliklerinin, benzerliklerinin olması gerekir. Nitekim “Tanzimat Şiiri” denilince, Tanzimat yıllarındaki yenilikçi sosyal şiir; “Servet-i Fünûn Şiiri” denilince, Fikret’in dergiyi yönettiği yıllar anlaşılır. Ya da “1923’ten 1950’ye Türk Şiiri” denildiğinde, Cumhuriyet’in ilanı ile demokrasiye geçişin, sosyal ve siyasal dönüm noktaları olarak alındığı anlaşılmış olur. Bu açıdan bakıldığında çağdaş Türk şiirinin bir kesitini 1970-2000 olarak belirlemek çok da anlamlı değil. Çünkü bu otuz yıllık kesit, ne siyasal, ne kültürel ne de poetik olarak bir bütün oluşturmaz. Öyleyse neden bu otuz yıllık kesiti gösteren bir başlık? Bunun tek sebebi Türk Edebiyatı dergisinin, çıkışından (1970) bu güne kadar, içinde olduğu, tanıklık ettiği edebiyatı özetleyerek yansıtmak isteyen bir sayı hazırlamak istemesidir. Bu durumda yapılacak iş, söz konusu otuz yıllık kesiti en azından 1970- 1980 ve 1980-2000 olarak iki tarihsel aralığa bölmektir. 1970’lerden 1980’e kadarki edebiyatın arka planını, kültürel ortamını büyük ölçüde düşünsel ve siyasal bakış açılarının etkilediği bir gerçektir. Bu yüzden bu on yıllık dilimde bu siyasal arka plana göre dönemin şiirini kümeleştirmek mümkündür.Bu kümeleştirmenin izlerin 1980’lerden sonra da devam ettiği söylenebilir. En kaba haliyle ve tırnak içinde söylersek solcular yine solcu, milliyetçiler yine milliyetçi, İslamcılar yine İslamcıdır. Ve yine her kesimin dergileri ve antolojileri büyük oranda birbirine kapalıdır. Fakat bu kaba ayrıştırmanın ötesine geçildiğinde, 1980 sonrası şiiri siyasal ve poetik olarak gruplaştırmanın kolay olmadığı anlaşılır.

ANLATIM TUTUMU/ TEKNİKLERİ VE ÖYKÜ KİŞİLERİ

Yazarın anlatım tutumu ve ile öykü kişileri arasında bir ilişki vardır ya da öykü kişileri, kurgulanırlarken yaratılıp yaşatılırlarken anlatım tutumundan etkilenirler. Yazarın bakış açısı, nesnel ve öznel ilişkiler ağı içindeki tavrı, etkisinde kaldığı ideolojik ve epistemolojik bilgi, anlatım tutumunu belirli ölçülerde etkileyecek, kişiler de bu anlatım tutumu içinde var olacaklardır. Bir öykünün alt ve üst yapılar arasındaki nedensellik bağını koruyarak kendi bütünlüğüne ulaşması biraz da buna bağlıdır. Kurgusal bir varlık olan ve yazarla diğer kişiler arasında duran; bu yanıyla anlatım tutumunun bir parçası olan anlatıcının kimliği, birikimleri, aktardığı olay veya durumu diğer kişilerle ne kadar ve nasıl paylaştığı da kişilerin nasıl var olduklarında belirleyicidir. Örneğin Ahmet Mithat öykülerinin kişileri ile Tanpınar’ın öykü kişileri arasındaki en temel farklardan biri yazarların arka planını oluşturan bilgi kuramına ve anlatıcıların öyküdeki tutumuna bağlıdır. Birincisinde kişiler, iletilmek istenen değer için örneklenen kişiler iken ikincisinde hayatın derinliği içinde kendi varlıklarını tartışmaya açan kişilerdir. Hedef değer için kurgulanan kişinin var olduğu öykü de anlatıcının konuşacağı açıktır. Kendi varlığını anlamlandırmaya çalışan bir kişinin olduğu öyküde sessizliğin ve içe kapanmanın belirgin olacağı gibi.

ÖMER SEYFETTİN’DEN CEMAL ŞAKAR’A ÖYKÜ VE İRONİ

Özet: Bu makalede edebiyatta ironinin ne anlama geldiği, nasıl ve niçin yapıldığı üzerinde durulduktan sonra, Türk edebiyatı ve ironi ilişkisinin tarihine kısaca değinilmekte ve asıl tartışma konusu olan öykü ve ironi ilişkisine geçilmektedir. Türk öyküsünün ironik boyutu, Ömer Seyfettin’in Nakarat; Haldun Taner’in Şişhaneye Yağmur Yağıyordu; Oğuz Atay’ın Korkuyu Beklerken; Ramazan Dikmen’in Defter ve Cemal Şakar’ın Bağdat Kudüs Kabil adlı öyküleri merkezinde araştırılmaktadır.

From Omer Seyfettin to Cemal Sakar Short story and Irony

Abstract:: After What Irony means in literature, and how and why it is done are laid stres on, this article briefly refers to the history of Turkish literature and irony relation, then moves on main discussion subject which is the relation between short story and irony. The author seaches the irony on the dimensions of short stories, like Korkuyu Beklerken by Atay, Defter by Ramazan Dikmen, Bagdat, Kudus, Kabil by Cemal sajkar.Key words: short story, narrative, irony, Turkish short story.

SON OTUZ YILIN ÖYKÜSÜNDE BİLİNÇ / BİLİNÇALTI / METİNSEL ÖZNE

Özet: Bu çalışmada, son otuz yıldan bu güne bazı öykülere, bilinç ve insan, bilinçaltı ve insan, metinsel özne ve insan bağlamında bakılmaktadır. Modern öykünün başından 1950’lere kadar öykü kişilerinin sosyal, kültürel ve siyasal ilişkiler ağı içinde, farklı derinliklerle de olsa, bir bilinç düzlemi üzerinde göründükleri bir gerçek. Kendinden öncekiler kadar olmasa da, son otuz yılın öyküsünde de epistemolojik ve ideolojik bir arka plana bağlı olarak konuşan, davranan ve eleştiren kişiler oldukça fazla. Bu gerçeklik “öyküde bilinç ve insan” olarak adlandırılmakta ve birkaç öykü bu açıdan değerlendirilmektedir. Aynı dönemde Newtoncu gerçekliğin yönettiği duyulardan, düşüncelerden ve bakış açılarından kuşkuya düşen; göreceli gerçekçiliğin kaynaklık ettiği bilinçaltına yönelen; kendi varlığının ve duruşunun kaynaklarına eğilen çok sayıda öykücü ve öykü kişileri var. Öyküdeki kişilerin bu durumu da “bilinçaltı ve insan” diye adlandırılmakta ve birkaç öyküye bu açıdan bakılmaktadır. Bilinçaltından bağlantısızlığa geçen, giderek çevresiz, ailesiz, mekansız metinlerin zihinsel varlığına dönüşen öykü kişilerine ise “metinsel özne ve insan” başlığıyla değinilmektedir.
Anahtar Kelimeler: öykü, bilinç, bilinçaltı, metinsel özne

THE CONSCİOUSNESS, SUBCONSCİOUSNESS AND TEXTİCAL SUBJECT İN SHORT STORİES FROM THE LAST THİRTY YEARS

Abstract: Some short stories from last thirty years on are looked in the context of the consciousness and human being, subconsciousness and human being, and textical subject and human being. The short stories whose persons speak, behave and criticize on the base subject to epistemolocig and idealocig background are looked in terms of the consciousnes and human being, the short stories whose people inclined toward the subconsciousness formed by relative reality, and toward the source of the self existence and posture are evaluated in terms of the subconsciousness and human being, short story persons passing from the subconsciousness to unconnectedness, turning to mental being of texts with no environ, family and space are seen in terms of textical subject and buman being.
Key words: short story, the consciousness, the subconsciousness, textical subject

ŞEHİR- EDEBİYAT – ÖYKÜ İLİŞKİSİ ÜZERİNE

Özet:Bu yazıda amaç, şehir-edebiyat-öykü arasındaki etkileşimin bazı noktalarını görünür kılmaktır. Şehir, hem geleneksel hem de modern yapısıyla edebiyatın ve yazarın hafızasını oluşturur. Yazar, bu hafızanın içinde yüzerken kurduğu düşsel dünyada şehri yeniden düzenler. Kişilikler, dünya görüşleri, ekonomik, sosyal ve siyasal şartlar, hem mekânla ilgili hafızanın oluşmasını hem de içinde yaşanılan mekânın bugünde algılanışını etkilerler. Halide Edip, Ömer Seyfettin, Tanpınar, Sait faik ve Orhan Kemal öykülerinde şehrin algılanışının farklı olması bu yüzdendir.

Anahtar Kelimeler: Mekân, edebiyat, şehir, öykü

CITY-LITERATURE-SHORT STORY Summary: THe aim in this article is to make some points in the

interaction of city-litarature and short story known. City with both traditional and modern structure is the

memory of literature and writer. Writer again put the city in order in his imaginary world while he is swimming

in his memory. Personalities, world views, economical, social and political conditions have influence on both

creating spatial memory and space’ today perception which is lived in. This is reason that there exist some

diferences in Halide Edip, Ömer Seyfettin, Tanpınar, Sait Faik and Orhan Kemal’s short stories.

Key words: Space, literature, city, short story

KÂBUS: DİL VE ALGI KAYBI

Özet: Bu çalışmada Alev Alatlı’nın Kâbus adlı romanı merkez alınarak Türk insanının belli ölçülerde yaşadığı dil ve algı kaybı incelenmektedir. Tıptaki dil ve algı kaybı (afazi), iç veya dış bir darbeyle beynin algılama ve konuşma alanlarının zedelenmesiyle meydana gelmektedir. Sosyal ve kültürel hayatımızdaki dil ve algı kaybı ise, zihin yönlendirici güçlerin, kelimelerin geleneksel anlam yüklerini kaydırarak, zihinde karşılıkları olmayan yığınla kelimeyi dolaşıma sokarak yaptıkları bilinçli ve düzenli saldırılarılar sonucunda oluşmaktadır. Bu saldırılar, günlük hayatta, yabancı kelimelerin akışı, teknolojinin kaçınılmaz sonuçları gibi, bir ölçüde doğal sonuçlar gibi görülseler de işin boyutu bu sonuçları aşar durumdadır. Türk insanı, zihninde karşılığı olmayan bir yığın kelimeyi taşımakta ve tanımadığı bir yığın düzenli düzensiz uyaranlarla karşılaşmaktadır. Bu durum onda, hayatı ve içinde yaşadığı kültürü doğru anlamama, bilgi üretememe, taklit ve tekrar ederek yaşama gibi bir milleti felakete sürükleyecek süreçleri başlatmaktadır. Türkiye’de iş yerleri isimlerinin neredeyse bütünün yabancı olması, özellikle gençlerin kullandıkları kelimelerin anlamlarını bilmemesi, çok konuşan ama bir türlü birbirlerini anlamayan insan topluluklarının çoğalması, eğitimde, sosyal ve siyasal hayatta ortak ve sevk edici hedeflerin oluşmaması gibi gerçekler, bu sürecin içinde olduğumuzu düşündürmektedir. O halde dil merkezli bütün bu olumsuz gelişmelerin arkasında, uluslararası zihin yönlendiricilerin, hayal ve düşünce tasarımcılarının varlığını aramak, bir “komplo teorisi” olarak değil, tersine uyanık olmanın gereği olarak algılanmalıdır.
NİGHTMARE: LOSS OF THE LANGUAGE AND PERCEPTİON

Abstract: In this article, aphasia ( loss of the language and perception) which is the one of the main themes in Alev Alatlı’s Schröndinger’in Kedisi- Kâbus- (Schröndinger’s Cat- Nightmare-) is studied. In medicine literature aphasia means brains wernicke and cortical locals injured by internal or external trauma. The loss of language and perception in social and cultural life is appear by systematic attacks of the power that rules brains, like supply new words without mental meaning.

Keywords: aphasia, language, perception, Alev Alatlı, Kâbus

ALMANYA’YA GÖÇÜN TÜRK ROMANINA YANSIMASI

Sirkeciden tren gider/ Evim barkım viran gider

Ali Akbaş

Kişilik Arayışında Alman Mersedesi ve Bayram: Fikrimin İnce GülüAdalet Ağaoğlu'nun bu romanı, Almanya'da çalışan bir Türk işçisinin yurda dönüş yolculuğundaki iç çatışmaları çevresinde gelişir. Bencil, menfaatçi kendini hor gören, bundan dolayı zenginliğin, gücün ve önemsenmenin sembolü olan mersedesle aynileşen Bayram tipinin ortaya koyduğu Almanya hayatı, göç olgusunun çeşitli problemlerini yansıtmaktadır. l970'li yıllarda işsiz ve yoksul bir çok Türk genci için kurtuluş Almanya'dır. Oraya gidip çalışılacak, para kazanılacak ve ekonomik durum düzelecek, hatta sosyal atlamalar olacaktır. Bayram'ın da Almanya'ya gidişi bir taksi sahibi olmak içindir.

OTOBİYOGRAFİ VE ROMAN/ OTOBİYOGRAFİK ROMAN

Özet: Bu çalışmada roman, otobiyografi, otobiyografik roman kavramları üzerinde durulmaktadır. “Her roman otobiyografiktir” ve “Otobiyografik olan roman yoktur” şeklindeki iki ana önerme kendi içinde tartışılıyor. Birinci önermede tartışılan alt önermeler şunlar: 1.Gerçek bir insan, yazar olarak kendi hayatını yazarak tekrar kurar ve kurduğu hayatı kedileştirir. 2. Kendi hayatından yola çıksa da roman nesnelliği içinde yazar, kendini nesnelleştirmek durumundadır. 3. Bir yazar, yazarak kendini var edebilir ve romanı kendini arayan ruhun öyküsü olarak görebilir. 4.Romanda, yazarın gerçek hayatına ait hiçbir iz bulunmasa bile, her roman, bir benliğin muamması olarak görülebilir. İkinci önermede ise, ana hatlarıyla şunlar tartışılmaktadır: 1.Bir insanın tek ve parçalanamaz hayatı romanda anlatılamaz. 2. Otobiyografik bilgiye dayanarak yapılan roman çözümlemesi, daima içinde yanlışlıklar bulunduracaktır. 3. Yazar, kendini kurgusallaştırırken aslında kendi bireyselliğini saklayabilir. 4. Romandaki insanın tanımlanabilmesi, okurla tamamlanabilecek bir şeydir.

Anahtar Kelimeler: Roman, otobiyografi, Otobiyografik roman

Autobiography and Novel/ Autobiographical Novel

Summary: Some views (or propositions) on autobiography and novel relation are set forth. Each proposition is tried to prove in its context in this article. The aim is to show that the opinions that there exist opposite views in the relations between autobiography and novel and these views are appropriated as they are, are disputatious. The relation between writer and writing is connection that is created by changing every other. So, it is not possible to classify which one is autobiographical, one not

.Key words: Novel, aotobiography, autobiographic novel.

KÖTÜMSER GİZEMCİ ŞİİR

Son yılların şiirinin önemli bir kısmında gizemli dilin kuşatıcılığı devam ediyor. Fakat bana mı öyle geliyor, birçok şiir okuru da benzer düşünceler ediniyor mu bilmiyorum. Sanki bu gizemli dilin kapıları hep karanlığa açılmaya başladı. Bu şiirlerde ussal ve ruhsal tarihin iç içeliğinin, sarmallığının bilindiği belli gibi oluyor. Şairler, bilgi kuramımızın değişme süreci içinde, yeniden içrek öğretilerin kapılarına doluşmuş gibi de duruyorlar. Öyleyse bu gizemli dilin kapıları niçin hep karanlığa doğru açılıyor?

İMGE GERÇEK GERÇEKLİK

Gerard De Nerval’in, “insan imgeleminin, bu dünyada ya da başka bir dünyada, gerçek olmayan bir şey yarattığını sanmıyorum” derken en gerçek dışı ve nesnel gerçeklikle karşılaştırılamaz görüntünün bile, gerçekle bir bağı olduğunu söylemek ister. İmge, bilgisel ve yaşanır gerçeklik açısından anormal bir görüntü olduğu için, eleştirel, gözlemci ve deneyimci akıl, Nerval’in sözünü aşırı hatta saçma bulabilir. Doğrusu imgenin anormal görüntüsü de bu “saçma” yargısını kışkırtır durumdadır. Yanlışı, doğrusu, alışılmışı olmayan dilsel bir görüntünün, saçma bulunması anlaşılır bulunabilir. İmgeyi saçma bulmayan, tersine, şiirin imge dışında bir biçimi olmadığını bilen bazı şairler düşünüldüğünde başka bir sorun kendini gösterir.

MEKÂNSIZ ŞİİR

Oysa orijinalin ve sonsuz yenilenenin ne olduğu mekânların hafızasında durmaktadır. Ve galiba şiirdeki imgelemin eşiğinden girerken, bu hafızanın da eşiğinden girmiş olmamız gerekmektedir. Şiirdeki mekansal imge, bizi, büyüklüğünü hafızamızda tutamayacağımız zamanlaşmış mekanın çekirdeği içine almalıdır.

ASAF HALET ÇELEBİ’N1N POETİKASI

Özet: Bu çalışmada, 1940’lardan itibaren şiirlerini tasavvufa, bilinçaltına ve doğu mistisizmine yaslayan; kültür ve bilgi kaynaklı yeni bir şiir çıkaran Asaf Halet Çelebi’nin şiirlerinin estetik/poetik arka planı belirlenmeye çalışılmaktadır. Müphem ve sırlı birer formül gibi duran şiirlerin çözümlenmesi yolunda bu yaklaşımın gerekli olduğu düşünülmektedir. “Eleştiri ve Karşı Eleştiri”, “Poetik Belirlemeler” başlıklarıyla Asaf Halet’in düşünceleri, dönemindeki diğer şairlerle karşılaştırmalı olarak irdelenmektedir.
Anahtar Kelimeler, Asaf Halet Çelebi, şiir, poetika

POETİC SEARCHS OF ASAF HALET ÇELEBİ

Abstract: In this study, aesthetic/poetic background of Asaf Halet Çelebi’s poems will be attempted to determine who based his poems on sufism, subconscious, east mysticism and who brings out knowledge and culture based a new poetry. It is thought that this approach is necessary for analysizing the poems that seem to be ambiguous and a mystery formula. In the study, under the “Critique and Counter-Critique”, “Poetic Definitions” subtitles Asaf Halet’s thoughts are examined comperatively with outher poets at his period.
Key Words: Asaf Halet Çelebi, poetry, poetic

GARİP HAREKETİNİN POETİKASI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
Özet:Bu çalışmada, Cumhuriyet döneminde, kendisinden önceki bütün şiir birikimine, anlayışına itiraz ederek var olmak isteyen Garip şiir hareketinin poetikası irdelenmektedir. Hareketin poetikası, özellikle Orhan Veli’nin sanatlar arası ilişkiler, şiirin yapısı, şiirin dili konularında getirdiği eleştirilerle açılmaya çalışılmaktadır. Şairin poetik arayışları, kendinden önceki ve kendi döneminde arayışlarla karşılaştırmalı olarak tartışılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Orhan Veli, Garip, Poetika, Anday, Rifat

AN ANALYSİS ON THE POETİC OF GARİP MOVEMENT

Abstract: In this study, poetic of Garip Poetry movement which wants to come into being by protesting all of the poetry experience and approachs in the Cumhuriyet period is analized. The poetic of movement has been solved expecially by the Orhan Veli’s critiques to the relations between arts, structure of poems and language of poetry. The poets poetic explorations are argued comperatively with other poets at his period and the poets before him.
Key Words: Orhan Veli, Garip, poetry, poetic

CAHİT ZARİFOĞLU İÇİN POETİK BİR DENEME

Şiir Denizine Ustaca Dalış! Ama Nasıl? Doğrusu Cahit Zarifoğlu’nun şiir denizine dalışını, denizin üzerinde adeta sekerek geçişini görenler, onun bir afet-endam olduğunu anlayarak, daha başlangıçta onu olgun bir şair olarak selamlarlar. Kuşkusuz bu şaşkınca durulan selamın temel dayanakları, daha ilk kitapta görülen imgesel yetkinlik, söyleyiş özgünlüğü, çağrışımlarla modern hayat arasında kurulan derin bağlardır. Onu, hüdayinâbit bir şair olarak görenler de, yüzmeyi İkinci Yeni sularında öğrendiğini söyleyenler de, şiirlerindeki Rilkevâriliğe dikkat çekenler de, özel bir ada olarak niteleyenler de aslında bu ustaca başlangıç filizlerinin hangi köklerden geldiğini ararlar. Suyu geçtiği açıktır da, acaba bu ustaca geçişi nasıl ve nereden öğrenmiştir?

HAPİSHANE ŞİİRLERİ

Özet: Bu çalışmada, Cumhuriyet Dönemi şairlerimizden Necip Fazıl, Nazım Hikmet, Faruk Nafiz Çamlıbel, Can Yücel, Ahmet Arif gibi şairlerimizin şiirlerindeki hapishane olgusu incelenmektedir. Ele alınan şiirlerin bir kısmı hapishanede, bir kısmı ise hapishane dışında ama hapishane üzerine yazılan şiirlerdir. Seçilen şiirlerde, kişiliğin olgunlaşması, özgürlüğün kısıtlanması, insani ve sosyal duyarlığın gelişmesi, bir med-cezir halindeki ümit ve ümitsizlik gibi oluşumlar, hapishane olgusunun yansımaları olarak irdelenmektedir. Genel olarak bu yansımalar bütün şairlerde görülmekle birlikte, şairin dünya görüşü, yaşı, hapishaneye giriş sebebi, hapishanede kalış süresi, hapishane olgusunun algılanışında faklılıklar da oluşturmaktadır. Bu faklılıkların en belirgin görüntüsü, bazı şairlerin iç dünyaya yönelen şiirler, bazılarının ise daha sosyal ve gür sesli şiirler yazmalarıdır. Öne çıkan bir durum da hapishane şiirlerinin şairlerine getirdiği ündür.

POEMS OF DHEPRİSON

Summary:: In this study, the fact of prison is examined in the poems of Republican Period poets as Necip Fazıl, Nazım Hikmet, Faruk Nafiz Çamlıbel, Can Yücel and Ahmet Arif. Some of the poems that are examined were written in the prison and some of them were written outside of the prison. Formations as maturity of personalities, restriction of freedom, development of humane and social sensitivity as rising and falling hope and hopelessness are scrutinized as the reflections of the fact of the prison. However these reflections are seen at all of the poets, some factors as the poets’ opinion structure, age, the reason of going in the prison and the period of staying in it, constitutes differences in the perception of the prison. The most clear vision of these differences is some poets had aimed at inward world of human and some other poets had written more social and abundant voiced poems. Another most important situation is of course the fame that brought by prison poems to their poets.
Key Words: Prison, Poem, Republican Period, Jail

.KOLEKTİF RUHTAN DERUNİ AHENGE

-Yahya Kemal’in Şiir Anlayışının Estetik ve Kültürel Tabanı-

 Bu arayışlar sonunda oluşan estetik ve kültürel tabanı irdelemeye geçmeden önce Yahya Kemal şiirinin birkaç özelliğini de vurgulamak gerekir. Kronolojik bir atıf da yaparak söyleyelim: Yahya Kemal’in hayatındaki ‘yurt’ arayışı şiirinde de vardır. Üsküp’ten Selanik’e, Selanik’ten İstanbul’a, İstanbul’dan Paris’e gider ve nihayet İstanbul’da yurt ebedi yurdunu bulur. “Akdeniz etrafındaki bir havuzun kurbağaları”nın sesini arayan şiir de, milli bir hayatın müziğine kavuşur. Onun şiiri, bir “imtidat” şiiridir; geçmiş ve hal aynı kolektif ruhun tezahürü olarak yaşar. Bir kavuşma şiirdir; kavuşma “ruhun ve bedenin bir yay gibi gerilmiş oldukları hedefe vasıl olmaları ve tam lezzeti idrak etmeleridir”. Yahya Kemal’in şiiri, bir şehir ve mekan şiiridir; çünkü İstanbul, bütün medeni ruhaniyetin maddesi ve sembolüdür. Bir rind şi